Trận chiến giữa OPEC và các nhà sản xuất dầu đá phiến có thể được mô tả như là một trận đánh hai hiệp. Trong hiệp đầu tiên, các nhà sản xuất đá phiến sụt đã giành lấy thị phần và giá dầu thô đã sụp đổ. Trong hiệp thứ hai, OPEC đã kiềm chế sản lượng trong khi các nhà sản xuất đá phiến sét thích ứng với giá thấp hơn. Bây giờ, sẵn sàng cho hiệp thứ ba, như OPEC và Nga cố gắng mở ra lối đi thoát ra khỏi hiệp ướccắt giảm sản xuất, nhưng có thể nhận đang lâm vào tính huống khó xử bởi sự quanh co khúc khuỷa của thị trường làm rối tung những tính toán của họ.
Cách tiếp cận của OPEC và các đồng minh trong năm tới là rất rõ ràng. Dầu Brent đã tăng lên trên mức 70USD/thùng, rõ ràng là khẳng định thành công của kế hoạch của OPEC. Việc cắt giảm sản xuất đã được kéo dài đến cuối năm 2018, và lượng hàng tồn kho dư thừa đang thu hẹp. Tuy nhiên, như thường lệ, nhu cầu tiêu thụ trong nửa đầu năm sẽ tương đối yếu, có nghĩa là bất kỳ mức giảm hàng tồn kho nào hơn nữa sẽ chỉ diễn ra trong nửa cuối năm.
Thực tế, đặc biệt là nếu giá vượt quá mốc 70 USD, thì sự cân bằng cung-cầu cơ bản không hỗ trợ sự lạc quan của OPEC. Và thậm chí nếu nó hỗ trợ thì sự thay đổi ra khỏi chính sách giảm cung sẽ không diễn ra trơn tru. Một số công ty Nga có vẻ khó chịu với OPEC mặc dù Bộ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak nói ông không ” không thấy được “sự cân bằng” cho đến quý 3 hoặc 4 của năm sau, và thêm rằng thỏa thuận kiềm chế nguồn cung có thể được kéo dài đến cuối năm 2018.
Việc cắt giảm đột ngột giới hạn sản xuất và tăng khoảng 1,5 triệu thùng mỗi ngày, cắt giảm trước đây, có thể sẽ không gây ra sự sụt giảm giá mạnh trong năm nay, nhưng chắc chắn sẽ như vậy vào năm 2019. Các yếu tố gia tăng ngân sách mới của Saudi Arabia trong giá dầu Brent khoảng 60 USD/thùng, nhưng thậm chí mức đó cũng sẽ khiến nước này thâm hụt ở mức 7,6% tổng sản phẩm quốc nội, theo ước tính của ngân hàng đầu tư Jadwa. Ngân sách chỉ cân bằng ở mức 81 USD/thùng.
Trong bất kỳ trường hợp nào, sự rút lui dễ dàng ra khỏi thỏa thuận hạn chế sản xuất sẽ rất phức tạp. Một số người ủng hộ – Saudi Arabia và Nga – có khả năng tăng sản lượng đáng kể từ các vùng sản xuất hiện tại. Riyadh dự kiến sẽ đạt 11 triệu thùng mỗi ngày vào năm 2023, tăng từ dưới 10 triệu thùng hiện giờ. Các nước khác, như Iraq và UA, đang làm việc để mở rộng công suất, và Iran sẽ cũng như vậy, nếu nó không bị trật bánh bởi các bất ổn chính trị hoặc các lệnh trừng phạt quốc tế. Những nước khác đang suy giảm nghiêm trọng, như Qatar và Algeria, hoặc giảm mạnh hơn, trong trường hợp của Venezuela. OPEC sẽ đề xuất tính kỷ luật để các thành viên từ từ đẩy sản lượng lên một mức mục tiêu trung gian. Nhiều khả năng, sẽ có một sự rút lui vội vã.
Nhưng liệu khối này có nên bắt đầu thực hiện chiến lược rút lui khi chiến thắng vẫn chưa được công bố? Ý kiến khác nhau về những gì tạo nên sự cân bằng. OPEC nhìn thấy nguồn cung tăng 1 triệu thùng mỗi ngày trong năm nay, trong đó 720.000 thùng/ngày sẽ đến từ Mỹ. Cơ quan Năng lượng Quốc tế IEA cho rằng cung tăng 1,6 triệu thùng/ngày, trong đó Mỹ đóng góp 870.000 thùng/ngày. Nhưng nếu giá vẫn tăng, dự báo của IEA có vẻ bảo thủ. Hãng tư vấn Rystad Energy ước tính mức tăng trưởng 1,9 triệu thùng mỗi ngày, với 1,6 triệu thùng/ngày đến từ Mỹ. Giá dầu tăng cao hiện nay cho phép các nhà sản xuất đá phiến sét có thể hegde giá và khóa các chương trình khoan dầu. Chi phí chắc chắn sẽ tăng lên khi hoạt động sản xuất tăng lên, và có nhiều tranh cãi về tính kỷ luật vốn mới, nhưng giá trên 60 USD/thùng sẽ mang đến cả lợi nhuận lẫn tăng trưởng.
OPEC tin rằng nhu cầu sẽ tăng 1,53 triệu thùng/ngày, giảm nhẹ so với mức 1,7 triệu thùng/ngày của năm 2017, trong khi IEA dự báo mức 1,3 triệu thùng/ngày. Bù trừ cho quan điểm tương phản về cung và cầu dẫn đến sự khác biệt giữa hai cơ quan là 800.000 thùng mỗi ngày. Mức tăng giá 15 phần trăm trong năm ngoái, sau khi đạt được mức tăng 74% vào năm 2016, thông thường được kỳ vọng sẽ làm giảm nhu cầu đáng kể. Một nền kinh tế chậm lại của Trung Quốc là một mối đe dọa hơn nữa. Tuy nhiên, trong khi IEA cho biết lượng hàng tồn kho hầu như không giảm trong năm 2018, thì OPEC tin rằng nó sẽ quay trở lại mức trung bình năm năm vào cuối năm, mặc dù con số này đã bị thổi phồng bởi tồn kho dư thừa gần đây.
Một câu chuyện có tính hợp lý hơn dự đoán của OPEC về “sự cân bằng” được tính như sau: Nhu cầu yếu trong nửa đầu năm 2018 đáp ứng sự gia tăng sản lượng đá phiến của Mỹ chịu ảnh hưởng của giá cao hơn và thông qua công cụ hegde giá. Nhưng điều này bị che đậy bởi sự sụp đổ của Venezuela trong bối cảnh sự suy thoái xuất khẩu, và do sự rối loạn định kỳ ở Libya, Nigeria và các nguyên nhân không lường trước được như sự đóng cửa đường ống Forties ở Bắc Biển gần đây.
Vào nửa cuối của năm, nhu cầu không mạnh mẽ như mong đợi, và Nga, U.A.E. và Iraq – thông qua một hợp đồng xuất khẩu Kirkuk với khu vực người Kurd – đang tranh giành quyền lực để giải phóng sản xuất của họ. Bất chấp tình anh em có vẻ đầm ấm giữa Bộ trưởng Năng lượng Saudi Khalid Al-Falih và Novak của Nga, Nga cảm thấy thỏa thuận của OPEC đã đạt được các mục tiêu của mình. Saudi Arabia đối mặt với tình thế tiến thoái lưỡng nan về việc liệu có nên duy trì cắt giảm sản xuất và mất thị phần hay không hoặc tái áp dụng kỷ luật. Thỏa thuận thất bại và giá cả sẽ sụt giảm.
Triển vọng này cho thấy rõ rằng OPEC và các đồng minh của OPEC không cần một chiến lược rút lui, mà là một khuôn khổ dài hạn để quản lý tăng trưởng sản xuất bị hạn chế. Họ không có khả năng chịu đựng thêm 1 đợt sụt giảm giá khác. Họ cũng không nên liều với giá cả tăng vọt hơn nữa, sự gia tăng sản lượng đá phiến sét, thiệt hại về nhu cầu tiêu thụ và tăng cường mối quan tâm đến các động cơ điện. Nếu liên minh tan vỡ trong cuộc chiến năm 2018 với đá phiến sét, sẽ rất khó để đưa liên minh này trở lại với nhau.
Nguồn: xangdau.net/Bloomberg
Trả lời