Năm nay là một trong những năm thú vị nhất trong lịch sử của thị trường dầu. Đây là năm mà OPEC giành lại quyền kiểm soát thị trường dầu sau nhiều năm tầm ảnh hưởng bị suy yếu, biến nhóm này trở thành “tổ chức liên quan không liên quan nhất”.
Nếu năm tới dự kiến sẽ là “năm tái cân bằng”, như Bộ trưởng Năng lượng UAE Suhail Al-Mazrouei đã nhận định vào tuần trước ở Vienna, năm nay nên được gọi là năm “thành công còn dang dở.”
Tại sao như vậy? Đó là vì OPEC và các đồng mình ngoài OPEC lần đầu tiên. đã thành công trong việc hình thành một liên minh và ký một hiệp ước bảo vệ lợi ích của ngành công nghiệp dầu mỏ và các nhà sản xuất trên toàn thế giới. Đó là do nỗ lực của 24 quốc gia trong hiệp định để thị trường dầu mỏ đang trong giai đoạn ổn định để phục hồi.
Tuy nhiên, mục tiêu của thỏa thuận – hạ thấp các kho dự trữ dầu mỏ thế giới xuống mức trung bình 5 năm – vẫn chưa được đáp ứng mặc dù đang thực hiện thỏa thuận. Thành công của nó vẫn còn dang dở.
Thỏa thuận này dường như đã thất bại ở vài thời điểm trong năm. Thị trường chỉ thay đổi trong nửa cuối của năm, sau một nửa đầu năm đáng thất vọng trong đó lượng hàng tồn kho dầu thô tăng và không ai tin rằng OPEC và các đồng minh của mình sẽ có thể đạt được mục tiêu của hiệp định.
Thị trường dầu mỏ đã trở lại như thế nào? Bước ngoặt trong thỏa thuận là cuộc họp tháng 7 tại Nga của Ủy ban Giám sát Liên hợp Bộ trưởng (JMMC).
Nhưng trước khi thảo luận về nửa cuối năm nay, điều quan trọng là phải nhìn vào sự phát triển của nửa đầu năm.
OPEC và ngoài OPEC đã đạt được thoả thuận vào tháng 12 năm 2016 để cắt giảm 1,8 triệu thùng trong sản lượng hàng ngày trong 6 tháng (với một khả năng kéo dài thêm 6 tháng) nhằm giảm lượng tồn kho dầu toàn cầu xuống mức trung bình năm năm(2011-2016), đó là mức chấp nhận được của hàng tồn kho cân bằng trong ngành công nghiệp này.
Vấn đề với việc kiểm kê hàng tồn kho toàn cầu chính là không phải tất cả các số liệu hàng tồn kho đều có thể nhìn thấy được. Chỉ có duy nhất dữ liệu hàng tồn kho của các nước thành viên của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) được báo cáo chính xác hàng tháng. Vì vậy, OPEC và các đồng minh (còn được gọi là OPEC ) đã quyết định sử dụng số liệu tồn kho OECD làm con số tham khảo. Vào đầu năm nay, tồn kho của OECD cao hơn 340 triệu thùng so với mức trung bình năm năm.
OPEC nghĩ rằng việc hạ thấp tồn kho của OECD không phải là vấn đề lớn. Cắt giảm 1,8 triệu thùng/ngày có nghĩa là 54 triệu thùng/tháng, do đó sẽ mất 6 tháng để giảm lượng hàng tồn kho 324 triệu thùng. Một tình huống lý tưởng, nhưng chỉ diễn ra trên giấy.
Với tự tin ở mức cao và một tính toán ban đầu, Bộ trưởng Năng lượng Saudi Khalid Al-Falih tuyên bố trong hội nghị CERAWeek ở Houston rằng OPEC có thể sẽ không cần phải gia hạn hợp đồng này sau tháng 6. Đó là vào thời điểm này thị trường bắt đầu hoảng loạn vì không ai chắc chắn khi tồn kho sẽ xuống mức bình thường.
Thứ nhất, nhu cầu tiêu thụ chậm hơn dự kiến trong 3 tháng đầu năm.
Thứ hai, OPEC đã tăng xuất khẩu và sản xuất trong 3 tháng cuối của năm 2016 lên mức kỷ lục và họ lại tiếp tục tăng xuất khẩu trong quý 1 năm 2017. Ảnh hưởng của điều đó là tồn kho đã tăng thêm.
Thứ ba, sản xuất dầu chặt (được biết đến như dầu đá phiến) tăng lên ở Mỹ, gây áp lực lên giá và dẫn đến cung nhiều hơn trên thị trường.
Thứ tư, sự tuân thủ của các nhà sản xuất không mấy tốt đẹp trong những tháng đầu của năm như so với nửa cuối năm. Vào tháng 1, mứctuân thủ của OPEC đã được báo cáo ở mức 86%. Sự tuân thủ này đã tăng lên đến 120% vào tháng 10 năm nay.
Cuối cùng đã có một cú sốc nguồn cung từ Libya và Nigeria, chỉ trong khoảng thời gian ngắn vào khoảng giữa năm đã tăng sản lượng lên tới một triệu thùng mỗi ngày.
Trong những điều kiện này, OPEC đã phải kéo dài thỏa thuận thêm 9 tháng (cho đến tháng 3 năm 2018) khi họ nhóm họp vào tháng 5 vì thị trường vẫn suy yếu và việc tái cân bằng tồn kho di chuyển chậm.
Cho đến tháng 7, OPEC đã có một lập trường thực sự chống lại tình huống này. Bộ trưởng năng lượng Saudi đã có đường lối mạnh mẽ lên các thành viên có năng suất sản xuất thấp trong cuộc họp JMMC ở Nga nói rằng ông sẽ mất đi uy tín trên thị trường do OPEC không có khả năng thực hiện mục tiêu.
Saudi Arabia trong nửa cuối năm đã đầu tư rất nhiều vốn chính trị để làm cho các quốc gia cảm thấy thoải mái hơn với hiệp ước. Nước này cũng đơn phương giảm sản xuất và xuất khẩu của mình nhiều hơn mức yêu cầu, và chỉ trong vài tháng, sự sụt giảm trong các kho dự trữ đã rõ ràng khi dầu đá phiến và sản lượng Libya và Nigerian chậm lại.
Tuy nhiên, chỉ nỗ lực là không đủ và thiên nhiên đã giúp can thiệp tình hình. Nhờ có hai cơn bão (Harvey và Irma), sản xuất dầu ở Mỹ giảm và các nhà máy lọc dầu ở Vịnh Mexico đóng cửa. Điều này đã dẫn đến việc gia tăng lợi nhuận tinh chế do thiếu hụt nhiên liệu sản phẩm và điều này đã cải thiện nhu cầu dầu thô trên toàn cầu. Nhờ vậy, nhu cầu dầu mỏ năm 2017 tăng trưởng mạnh mẽ nhất trong 10 năm, thêm 1,5 triệu thùng/ngày.
Vì vậy, sau gần một năm thực hiện hiệp ước, lượng hàng tồn kho dư thừa dầu của OECD đã giảm khoảng 200 triệu thùng. Điều OPEC cần làm là ổn định chính sách và hy vọng rằng nhu cầu tiêu thụ dầu mỏ vào năm 2018 sẽ mạnh mẽ như năm nay.
Nguồn: xangdau.net/Arab News
Trả lời