Dầu mỏ và khí đốt là một ngành công nghiệp trị giá hàng ngàn tỷ đô la, và mọi hoạt động trong đó, dù là các công ty dầu quốc gia, công ty đa quốc gia, công ty độc lập hay các công ty dịch vụ khai thác giếng dầu, đều có phần trong sự phồn thịnh của ngành dầu khí. Và giờ đây, những công ty này phải đối mặt với một câu hỏi đang tồn tại, ngành công nghiệp này sẽ phản ứng như thế nào với những thách thức mới mà cụ thể ở đây là xe điện và năng lượng tái tạo?
Cách đây không lâu, các tiến bộ công nghệ đã dẫn tới sự gia tăng của đá phiến Mỹ. Việc gia tăng đáng kể sản xuất dầu và khí đốt đá phiến ở Mỹ không chỉ cho phép Mỹ giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu dầu mà còn ảnh hưởng đến giá dầu quốc tế. Đây có lẽ là tin tốt từ quan điểm của người tiêu dùng, nhưng nó lại là bất lợi cho hầu hết các nhà sản xuất dầu lớn, đặc biệt là các thành viên OPEC.
Giá dầu đã rớt mạnh từ giữa năm 2014 bởi vô số các yếu tố, trong đó có sự gia tăng đáng kể trong sản xuất dầu mỏ và khí đá phiến. Đầu tiên, OPEC tin rằng mình có thể thách thức kẻ thù đang nổi lên này bằng cách đẩy mạnh sản xuất dầu để làm phá sản các công ty dầu đá phiến. Tuy nhiên, trước sự ngạc nhiên của OPEC, sự việc đã không thành hiện thực nhanh như kỳ vọng. Cuối cùng, sau khi chậm mất khoảng 5-8 tháng, đã có sự sụt giảm trong sản lượng đá phiến của Hoa Kỳ. Tuy nhiên, giá dầu thấp hơn cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế của các quốc gia sản xuất dầu lớn, vốn chủ yếu dựa vào thu nhập từ dầu; trong một số trường hợp, dầu đóng góp hơn 90 phần trăm tổng thu nhập xuất khẩu của họ. Do đó, hầu hết các quốc gia này đều đang tìm kiếm mức giá dầu trung bình cao hơn để phục vụ ngân sách quốc gia và thực hiện được tầm nhìn dài hạn của mình. Một tầm nhìn đòi hỏi phải có dòng tiền mặt khổng lồ nhất định.
Sau đó, OPEC đã chuyển hướng sang mưu đồ cũ, cắt giảm sản xuất dầu mỏ nhằm khôi phục giá dầu. Việc tuân thủ mạnh mẽ đã dẫn đến tồn kho của OECD giảm từ 264 triệu thùng một năm trước xuống còn 52 triệu thùng vào đầu năm 2018. Do đó, trong vài tháng gần đây, giá dầu đã và đang dao động trong phạm vi giữa 60 USD.
Lịch sử đã dạy chúng ta rằng không có gì là tồn tại mãi mãi. Chúng ta đã chứng kiến sự thống trị của than đá vốn là nguyên nhân cho cuộc cách mạng công nghiệp; vai trò của nó đang giảm dần không chỉ do sự sẵn có của các nguồn tài nguyên mới mà còn vì những cân nhắc về môi trường và kinh tế. Vai trò ngày càng tăng của nhu cầu dầu trong ngành giao thông vận tải chỉ có thể đạt được nhờ sự hoàn thiện của động cơ đốt trong (ICEs) mà đã cách mạng hóa ngành công nghiệp tự động nói riêng.
Sự thống trị của ngành công nghiệp tự động trong hơn một thế kỷ cho phép nhu cầu dầu mỏ phát triển mạnh khi ngành vận tải toàn cầu chiếm tới 65% nhu cầu dầu toàn cầu (đường bộ, đường hàng không, đường biển). Như vậy, nhu cầu dầu đã tăng đáng kể theo thời gian và đạt 96 triệu thùng mỗi ngày vào năm 2017.
Dựa trên xu hướng lịch sử, tăng trưởng dân số và triển vọng kinh tế, hầu hết các cơ quan quốc tế và công ty tư vấn đều cho rằng nhu cầu về dầu mỏ sẽ đạt 121 triệu thùng mỗi ngày vào năm 2040. Tuy nhiên, khi ngành công nghiệp ô tô trở nên hứng thú hơn để tạo ra xe điện (EVs), thì điều này là không thể.
Chắc chắn, EVs sẽ không thay thế tất cả các ICEs chỉ qua 1 đêm. Sự chuyển đổi đó phải trải qua nhiều thập kỷ. Do đó, không ai tuyên bố rằng nhu cầu về dầu mỏ trong giao thông đường bộ nói riêng sẽ bị xóa sổ một cách đột ngột. Tuy nhiên, sự thâm nhập nhanh chóng của EVs có thể dẫn đến sự suy thoái đáng kể về nhu cầu dầu.
Trong năm 2016, đã có một bài báo tựa đề “Liệu OPEC sẽ sử dụng Chiến lược này để đánh bại đá phiến Mỹ?”, bài báo kết luận rằng ngành công nghiệp đá phiến của Mỹ đang không nhạy cảm với những thay đổi về giá dầu trong ngắn hạn, nhưng sẽ thay đổi trong dài hạn.
Khi giá dầu tăng, sản lượng dầu đá phiến tăng và thường phục hồi lại phần bị mất trong sản lượng nhưng cũng vượt qua đỉnh cao tương ứng trước đó. Bài phân tích nói trên có thể đưa ra một số câu trả lời quan trọng cho OPEC, đưa ra một số manh mối về cách mà cartel có thể bảo vệ thị phần của mình. Một chiến lược có thể làm điều chỉnh sản xuất dầu để điều hướng tăng / giảm giá dầu (mặc dù điều này có thể đi ngược lại chính sách cơ bản của họ). Ví dụ, các thành viên của OPEC có thể đóng băng sản lượng dầu hoặc thậm chí giảm sản xuất và cho phép giá dầu tăng dần từ 50 USD lên 78 USD/thùng trong 5 đến 8 tháng rồi sau đó tăng sản lượng (trong 4-5 tháng) để giảm giá dầu xuống còn 50 USD/thùng để hạn chế sự hồi phục của dầu đá phiến. Chiến lược sản xuất “flip flop” này sẽ cho phép OPEC có được mức giá dầu cao hơn so với chiến lược bảo vệ thị phần duy nhất của họ, đồng thời giữ sự hồi phục của dầu đá phiến trong tầm kiểm soát. Tuy nhiên, vào năm 2018, thậm chí chính sách “flip-flop” này cũng không có hiệu quả do sự gia tăng đáng kể các giếng khoan chưa hoàn thành (DUC). Ví dụ: số lượng DUC tăng từ 4128 trong tháng 12 năm 2013 lên 7609 vào tháng 1 năm 2018. Điều này cho phép ngành công nghiệp dầu đá phiến linh hoạt hơn để đáp ứng ngay khi có yêu cầu.
Chiến lược Xây dựng Mục tiêu Ngắn hạn – Sự phối hợp
Thay vì đi một mình, OPEC có thể quyết định hợp tác với ngành công nghiệp dầu đá phiến của Mỹ. Trong mối quan hệ đối tác này, cả hai bên phải đồng ý trong một mức độ nào đó về mức độ sản xuất để đạt được mức giá trung bình hàng năm hợp lý từ 70 đến 80 USD/thùng hoặc thậm chí cao hơn. Theo lý thuyết, quan hệ đối tác này có thể hiệu quả, nhưng nhiều nhà sản xuất dầu độc lập có thể thấy không cần tuân thủ.
Tuy nhiên, một vấn đề nữa là làm thế nào để xác định hạn ngạch sản lượng, đặc biệt là đối với các nhà sản xuất dầu đá phiến của Mỹ. Việc kiểm soát hạn ngạch sản xuất trong số một vài thành viên OPEC đã đủ đau đầu. Vậy làm sao người ta có thể trông đợi các ông lớn và nhà sản xuất dầu đá phiến độc lập tuân thủ hạn ngạch sản lượng nhất định? Nếu như một chiến lược nào đó như vậy có thể được thực hiện, thì các bên có thể giành chiến thắng.
Tuy nhiên, chính sách này có những mặt tiêu cực riêng. Giá dầu cao hơn có thể thúc đẩy nhanh sự xâm nhập của EVs vì chúng sẽ khuyến khích ngành công nghiệp tự động tìm ra cách để cắt giảm chi phí sản xuất.
Các chiến lược thay thế – Cơ cấu kinh doanh mới
Thay vì phối hợp, ngành công nghiệp nên nhận ra sự thật và hành động phù hợp. Các giám đốc điều hành cấp cao của các công ty dầu khí lớn biết số phận của ngành công nghiệp dầu mỏ rất tốt, mặc dù họ tránh công nhận điều đó một cách công khai. Các giám đốc điều hành khôn ngoan đang trong quá trình phát triển các chiến lược thay thế để duy trì hoạt động, có là là với một cơ cấu khác. Cuối cùng các giám đốc điều hành của NOCs cũng nên nhận ra rằng sự phụ thuộc liên tục vào mỗi một mình doanh thu dầu mỏ có thể là thất sách và có thể ngăn họ tới tầm nhìn quốc gia của mình. Ngành dầu khí sớm muộn gì cũng phải phát triển các mô hình kinh doanh thay thế để đa dạng hóa nền kinh tế vốn dựa vào dầu mỏ.
Nguồn tin: xangdau.net
Trả lời