Vào tháng 1 năm 2014, nhật báo Makkah đã công bố ấn bản đầu tiên, mang một bài viết dưới tiêu đề “Ai là bộ trưởng Saudi hạnh phúc nhất trong năm 2014?” Các biên tập viên đã chọn Bộ trưởng Dầu mỏ Ali Al-Naimi.
Lựa chọn này không phải là ngẫu nhiên. Bài báo liệt kê 5 lý do đằng sau sự lựa chọn của mình, bao gồm dự báo rằng giá dầu dự kiến sẽ ở mức trên 100 USD/thùng. Một yếu tố nữa là kỳ vọng Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) không cần phải có hành động đáng kể nào vì thị trường ổn định năm 2013 sẽ tiếp tục.
Thật không may, năm 2014 đã trở thành một trong đợt biến động lớn nhất trong lịch sử thị trường dầu mỏ.
Dự báo không phải là một công việc dễ dàng, cho viễn cảnh nhu cầu dầu hoặc nguồn cung biến động lên hoặc xuống bất cứ lúc nào. Và năm 2014 chắc chắn là một ví dụ tốt về điều đó.
Nếu OPEC giỏi về điều gí đó, thì đó chính là khả năng đôi khi bỏ qua các dấu hiệu hoặc từ bỏ khả năng phán đoán chung và tính logic. Điều này là do luôn có những rạn nứt giữa những thành viên luôn muốn giá dầu cao hơn (phe diều hâu) và những người muốn giá cả hợp lý (phe ôn hòa).
Phe diều hâu luôn tập trung vào những lợi ích ngắn hạn. Phe ôn hòa cố gắng giải thích lý do với họ, nhưng đôi khi thỏa hiệp được thực hiện. Đó là những gì đã xảy ra giữa đầu năm 2011 và giữa năm 2014, khi OPEC có được giá dầu cao hơn nhưng bỏ qua tất cả những ảnh hưởng tiêu cực của điều đó lên cân bằng cung cầu.
Với giá dầu trên 100 USD, các nhà sản xuất được khuyến khích tìm kiếm dầu mới; ngay cả New Zealand đã muốn thăm dò. Tuy nhiên, nguy cơ thực sự là từ Mỹ, nơi thị trường không được kiểm soát cho phép các nhà sản xuất ra sức khai thác dầu thô như họ mong muốn, dẫn tới sự dư thừa dầu mỏ.
Nhu cầu cũng bị ảnh hưởng bởi giá cao. Vào tháng 1 năm 2014, OPEC dự báo nhu cầu tăng 1 triệu thùng/ngày trong năm nay, trong khi dự báo nguồn cung ngoài OPEC tăng 1,3 triệu thùng/ngày.
Vào tháng 12, OPEC đã thay đổi đáng kể dự báo. Nhóm đã điều chỉnh tăng trưởng nhu cầu xuống còn 930.000 thùng/ngày và lượng cung ngoài OPEC tăng lên 1,72 triệu thùng/ngày. Saudi Arabia đã có mức tăng trưởng nhu cầu bảo thủ hơn là 700.000 thùng/ngày.
Vào tháng 1 năm 2014, không ai tưởng tượng rằng thị trường dầu sẽ thấy giá giảm trong khoảng từ 30 USD đến 40 USD vào nửa cuối năm. Đối với sự tăng trưởng cung ngoài OPEC, các dấu hiệu đã có nhưng OPEC bỏ qua chúng và đánh giá thấp tác động của dầu đá phiến Mỹ trên thị trường.
Quay trở lại tương lai, OPEC và các nước đồng minh trong thỏa thuận cắt giảm sản lượng đang tiến vào năm 2018 với nhiều sự lạc quan, với nhiều bộ trưởng OPEC hy vọng thị trường sẽ tái cân bằng. Tuy nhiên, vẫn còn một vài điều có thể sai.
Thứ nhất, một số thành viên của thỏa thuận giảm sản lượng có thể giảm mức độ tuân thủ khi giá dầu tăng. Giá dầu thô Brent đã lên trên 65 USD vào ngày 12 tháng 12, mức cao nhất kể từ tháng 6 năm 2015; với giá dầu cao có khả năng một số nhà sản xuất có thể được khuyến khích nâng sản lượng.
Thứ hai, mặc dù triển vọng tăng trưởng dầu mỏ đá phiến vẫn còn chưa rõ ràng nhưng sẽ có sự gia tăng bất ngờ về sản lượng do giá dầu tiếp tục tăng. Hầu hết các dự báo cho thấy tăng trưởng trong phạm vi 800.000 đến 1.2 triệu thùng/ngày. Dự báo thấp nhất cho ngành này cho đến thời điểm này là từ OPEC, với mức dưới 800.000 thùng/ngày. Tuy nhiên, nhiều công ty dầu mỏ ở Mỹ, bao gồm cả Chevron, đã thông báo tăng chi tiêu vốn để phát triển đá phiến sét vào năm tới – và điều đó có thể dẫn đến sản lượng cao hơn. Hãng tư vấn Evercore ISI dự kiến chi tiêu vốn cho sản xuất đá phiến của Mỹ sẽ tăng 20% trong năm 2018.
Một điều nữa có thể sai lầm trong năm tới là nguồn cung dầu mỏ từ OPEC có thể dẫn đến một thị trường khan hiếm sẽ đẩy giá lên cao hơn. Điều đó có vẻ như là tin tốt, nhưng thật sự không phải. Hoàn toàn không khôn ngoan khi đẩy thị trường dầu chuyển sang hụt cung hoặc để cho các nhà sản xuất không thể đáp ứng nhu cầu gia tăng. Điều này sẽ khuyến khích gian lận bởi những nước tham gia hiệp ước hoặc cám dỗ những nhà sản xuất khác không tham gia hiệp định sẽ tăng sản xuất.
Cuối cùng, tình huống dầu thô và các sản phẩm tồn kho ở OECD có thể thay đổi vào năm tới đến mức ít thuận lợi hơn. Mặc dù lượng hàng tồn kho dầu thô của OECD hiện thấp hơn nhiều so với đầu năm – cao hơn khoảng 140 triệu thùng so với mức trung bình năm năm – mức này có thể tăng lên trong năm 2018. Một lý do cho sự thay đổi đó trong năm cơ sở để tính trung bình năm năm, có thể dẫn đến sự gia tăng con số nói chung. Ngoài ra, các kho dự trữ sản phẩm ở Mỹ đã tăng lên gần đây. Nếu xu hướng này tiếp diễn, nó sẽ gây áp lực lên giá vì nó có thể dẫn tới việc sử dụng ít dầu thô hơn trong những tháng tới cho đến khi lượng hàng thừa được giải quyết.
Bất chấp sự lạc quan về thị trường sẽ cân bằng lại, tốt hơn là OPEC nên hết sức cẩn thận – trong khi nhóm có thể mong đợi điều tốt nhất, nhóm cũng nên lên kế hoạch cho điều tồi tệ nhất.
Nguồn: xangdau.net
Trả lời