Ước mơ của Saudi Arabia về việc giành được khoản tiền trị giá 100 tỷ đô la từ đợt IPO của Aramco có thể che mờ óc phán đoán của nước này.
Vương quốc cần giá dầu cao hơn để thu hút các nhà đầu tư quốc tế mua cổ phần trong công ty nhà nước này, vốn cung cấp hầu hết dầu thô của Saudi.
Sử dụng sức mạnh của OPEC để hạn chế nguồn cung toàn cầu và tăng chi phí giá mỗi thùng dầu của nước này khiến cho đợt chào bán khổng lồ này trông hấp dẫn hơn nhưng động thái này cũng đã hồi sinh kẻ thù lớn nhất của vương quốc là dầu đá phiến của Mỹ.
Giá dầu đã tăng 33% để giao dịch khoảng 70 đô la một thùng kể từ khi Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC), với sự giúp đỡ của Nga, đã đồng ý giảm 1,8 triệu thùng dầu thô mỗi ngày từ nguồn cung thế giới hồi cuối năm 2016.
Thảo thuận đó – chủ yếu là được thúc đẩy bởi Riyadh – hiện đã được gia hạn thêm một năm nữa.
Dòng thời gian mới này được thuận tiện đồng bộ hóa với kế hoạch bán 5% cồ phần Aramco vào cuối năm 2018.
Đợt IPO này là dự án hàng đầu của Thái tử Mohammed bin Salman. Người thừa kế ngôi vị của Saudi – còn được gọi là MBS – đã nắm quyền kiểm soát tất cả các đòn bẩy quyền lực kinh tế trong vào vương quốc năm ngoái khi ông lật đổ anh họ của mình để trở thành người kế vị hàng đầu từ người cha già của ông, vua Salman.
Được các nhà ngoại giao phương Tây miêu tả như là người cứng đầu và đòi hỏi, vị vua 30 tuổi này đã bắt tay vào sự thay đổi triệt để.
Những cải cách của ông bao gồm lệnh bắt giữ hàng trăm thành viên trong gia đình Al-Saud trong một cuộc điều tra chống tham nhũng và tái thiết với quyền lực của lực lượng cảnh sát tôn giáo cực kỳ bảo thủ của quốc gia Hồi giáo này.
Tất nhiên, có nhiều thứ hơn chứ không phải chỉ là Aramco. Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF cho rằng Saudi Arabia cần giá dầu ở mức hiện tại để có thể hoạt động hiệu quả mà không cần phải tiêu thêm bất kỳ dự trữ ngoại tệ nào, vốn giảm 1/3 so với mức cao nhất vào tháng 8 năm 2014 là 737 tỷ USD để bù đắp cho thiệt hại doanh thu.
Sự sụt giảm đó cũng buộc Riyadh phải cắt giảm các khoản trợ cấp và bổng lộc của nhà nước, rất nhiều trong số đó đã được phục hồi lại kể từ khi giá dầu hồi phục.
Bán cổ phần trong Aramco là trọng tâm của tầm nhìn lớn của MBS để hiện đại hóa vương quốc giàu dầu mỏ này. Về mặt chính trị, thành công của nó phụ thuộc vào việc đạt được đánh giá riêng của hoàng tử là khoảng 2 nghìn tỷ đô la.
Tuy nhiên, hầu như không có ngân hàng hay các chuyên gia ngành công nghiệp nao tin rằng một con số cao như vậy có thể đạt được, ngay cả trong môi trường hiện tại.
Họ cho rằng, mặc dù Aramaco kiểm soát trữ lượng dầu thô lớn nhất được chứng minh ở Trung Đông, phần lớn doanh thu của công ty này sẽ được chuyển thành ngân quỹ quốc gia thông qua thuế trực tiếp và các khoản thanh toán cho hoàng gia thay vì chia cổ tức, bất kể giá dầu diễn ra như thế nào.
Helima Croft, người đứng đầu chiến lược hàng hóa tại RBC Capital Markets, nói, “Không chỉ là về Aramco. Đó là về toàn bộ tầm nhìn của MBS. Bạn không thể đánh giá cuộc cách mạng mà ông ta đã bắt tay vào tại quốc gia Trung Đông lớn nhấ nàyt. Giá thấp hơn bây giờ có thể làm nổ tung cái bong bóng đó.”
Khalid al-Falih là người chủ yếu chịu trách nhiệm chuyển ước mơ IPO của hoàng tử thành thực tế. Cựu giám đốc điều hành của Aramco đã được MBS lựa chọn thay thế cho Ali al-Naimi làm bộ trưởng năng lượng hồi năm 2016.
Hầu như ngay lập tức, ông đã đảo ngược chiến lược bảo vệ thị phần của vương quốc. Dưới thời của Al-Falih, Saudi Arabia với sự giúp đỡ của đồng minh mới là Nga, đã tập trung nỗ lực tăng giá, vốn đã giảm dưới 30 USD/thùng.
Hạn chế về nguồn cung, đang giới hạn sản lượng của OPEC còn khoảng 32,5 triệu thùng/ngày và lời kêu gọi Nga hạn chế sản lượng thêm 300.000 thùng/ngày, thậm chí có thể mở rộng vào năm tới, mặc dù các kho dự trữ toàn cầu gần mức cân bằng cung cầu.
Sự quan ngại chính là óc phán đoán của các nhà hoạch định chính sách Saudi đang bị bóp méo bởi nhu cầu mua thêm thời gian để các nhà tư vấn cấu trúc Aramco để đạt được mức giá tốt nhất và lựa chọn London, New York hoặc Hong Kong làm nơi niêm yết quốc tế.
Al-Falih nói với một ủy ban năng lượng cấp cao tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos. “Từ những gì tôi đã thấy, mọi người đều tập trung vào việc duy trì tiến trình này trong năm 2018.”
Sự nguy hiểm với chiến lược này chính lạc việc khích lệ đá phiến của Mỹ. Bộ Năng lượng Mỹ dự đoán rằng các nhà khai thác của Mỹ sẽ tăng sản lượng 1 triệu thùng/ngày trong năm nay lên mức trung bình 10,3 triệu thùng/ ngày, đối đầu với Saudi Arabia và Nga về sản lượng sản xuất.
Bất chấp sự gia tăng này và hứa hẹn rằng các nhà khai thác mỏ của Mỹ có thể khai thác nhiều hơn nữa, Riyadh vẫn không hề e ngại.
Thay vì đạt đỉnh điểm bất cứ lúc nào, nước này cho rằng nhu cầu dầu toàn cầu có thể tăng thêm 20% trong vòng 25 năm tới, đạt mức 120 triệu thùng/ngày, cùng với sự suy giảm ở các nước sản xuất nhỏ tạo ra đủ chỗ cho cuộc cách mạng đá phiến sét.
Croft cho biết: “Thị trường đang tìm kiếm bất kỳ dấu hiệu cho thấy Saudi sẽ quay trở lại và tiếp tục chiến lược chia sẻ thị trường và cuộc chiến với đá phiến sét.”
Nguồn: xangdau.net/Platts
Trả lời