Các nhà phân tích cho biết các cuộc biểu tình lan rộng khắp Iran không gây ra mối đe dọa ngay lập tức cho xuất khẩu dầu của quốc gia này. Tuy nhiên, tình trạng bất ổn có thể khiến chính quyền của Trump có lập trường cứng rắn hơn chống lại Iran, tăng khả năng gây gián đoạn cung đáng kể.
Iran đã khôi phục sản lượng dầu lên gần 4 triệu thùng mỗi ngày kể từ khi một thỏa thuận lịch sử vào năm 2015 với sáu cường quốc thế giới đã bãi bỏ các biện pháp trừng phạt áp đặt lên nước này. Một sự gián đoạn lớn ở Iran có thể khiến giá dầu tăng cao ngay khi thị trường dầu mỏ đang xuất hiện một đợt thừa cung kéo dài.
Các cuộc biểu tình đã bắt đầu vào tuần trước ở Mashhad, thành phố lớn thứ hai của Iran, và đã lan rộng đến một số khu vực đô thị và các tỉnh, bao gồm thủ đô Tehran. Ngoài sự không hài lòng với nền kinh tế chậm chạp của Iran nổi lên như một sự bất đồng chính, nhưng người biểu tình cũng đã lên tiếng chống lại sự lãnh đạo của Iran và sự hỗ trợ tài chính cho các nhóm nước ngoài.
Theo Cliff Kupchan, chủ tịch hãng tư vấn rủi ro Eurasia Group, các cuộc biểu tình này thiếu vắng một nhà lãnh đạo trung ương hoặc một mục tiêu rõ ràng và chưa đạt được quy mô biểu tình đã nổ ra sau cuộc bầu cử năm 2009.
“Nó thực sự nhỏ. Nó không phải là một mối đe dọa từ xa vào thời điểm này cho sản xuất của Iran. 2,3 triệu thùng một ngày mà Iran xuất khẩu tôi nghĩ là khá an toàn,” ông Kupchan nhận xét.
Để làm gián đoạn những nguồn cung này, các cuộc biểu tình sẽ cần phải gây ra các cuộc đình công ở các mỏ dầu của nước này, và cho đến nay không có dấu hiệu cho thấy điều đó sẽ xảy ra, các nhà phân tích nói.
“Tôi nghĩ đó là một giai đoạn khác. Tôi không nói nó không thể xảy ra, nhưng chắc chắn đó không phải là điều tôi sẽ đặt cược ngày hôm nay,” ông David Roche, chủ tịch của công ty tư vấn Independent Strategy, nói.
Ít nhất, một số thương nhân đang thúc đẩy giá dầu tăng lên trong tuần này. Dầu thô West Texas Intermediate của Mỹ đạt mức cao nhất kể từ giữa năm 2015 vào đầu phiên giao dịch vào thứ Ba, sụt giảm trong suốt phiên đó và sau đó đạt mức cao mới 2½ năm vào sáng Thứ Tư.
Các nhà phân tích nói rằng phản ứng đó đang được dự kiến – nhưng mà là giảm giá dầu.
Vandana Hari, người sáng lập và giám đốc điều hành của công ty phân tích năng lượng Vandana Insights, nói: “Có một phản ứng tức thời trên thị trường, nhưng khi thị trường thấy rằng các nguồn cung thực tế không thực sự bị ảnh hưởng, thì giá thường sẽ thoái lui một chút.”
Bà Hari nói rằng các cuộc biểu tình lan rộng khắp Iran hiện nay khác với sự bất ổn đã làm nản lòng các quốc gia sản xuất như Nigeria và Libya, nơi mà các chiến binh đã trực tiếp nhắm vào các cơ sở hạ tầng dầu mỏ để đạt được các mục tiêu chính trị của họ. Ngay cả khi các cuộc biểu tình tiếp tục hoặc phát triển lớn hơn, nó sẽ không có khả năng ảnh hưởng đến nguồn cung dầu của Iran, bà nói.
Helima Croft, giám đốc chiến lược hàng hóa toàn cầu cho RBC Capital Markets, nói rằng một cuộc đình công của công nhân dầu khí là không thể xảy ra, nhưng bà thấy một mối đe dọa khác đối với nguồn cung Iran trong ngắn hạn.
Các cuộc biểu tình có thể khuyến khích Tổng thống Donald Trump tái xác nhận các biện pháp trừng phạt nhằm vào nền kinh tế và công nghiệp năng lượng của Iran mà Mỹ đã đình chỉ trong khuôn khổ thỏa thuận hạt nhân năm 2015 của Iran. Trump phải đối mặt với nhiều thời hạn trong vài tuần tới để có thể tăng cường các lệnh trừng phạt và hay chứng thực rằng Iran tuân thủ thỏa thuận này.
Tùy thuộc vào phản ứng của Tehran đối với các cuộc biểu tình, Trump có thể buộc châu Âu phải cắt giảm nhập khẩu dầu của Iran và trì hoãn các khoản đầu tư theo kế hoạch phát triển dầu khí của Iran.
Chế độ Iran có một bộ máy an ninh rộng lớn trung thành với Nhà lãnh đạo tối cao Ayatollah Ali Khamenei, có khả năng ngăn chặn các cuộc biểu tình hiện nay, các nhà phân tích nói. Số người chết vì các cuộc biểu tình đã lên đến ít nhất 21 người, và hàng trăm người đã bị bắt giam.
Theo ông Roche, trong khi các cuộc phản kháng của Iran có thể dẫn tới sự đàn áp thêm nữa, điều đó không có ảnh hưởng đáng kể đến thái độ quốc tế đối với Iran.
Ông nói: “Tất nhiên sẽ có những tiếng nói về việc cư xử tốt công dân của bạn, nhưng nó sẽ không dẫn đến việc hủy bỏ hiệp ước hạt nhân. Điều đó sẽ không xảy ra.”
Nguồn: xangdau.net/CNBC
Trả lời