Cuộc chiến của Nga ở Ukraine đã gây ra một hiệu ứng domino tàn khốc lan ra khắp nền kinh tế toàn cầu, khiến các quốc gia trên khắp thế giới thiếu hụt năng lượng nghiêm trọng ngay khi Bắc bán cầu vốn bị ảnh hưởng nặng nề đang chuẩn bị cho những tháng mùa đông giá rét. Trong khi châu Âu đang cố gắng loại bỏ năng lượng của Nga để có thể áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với dầu nhập khẩu mà không gây hậu quả nặng nề, thì Moscow đã đáp trả bằng cách khóa vô thời hạn dòng khí đốt tự nhiên đến lục địa này trước khi châu Âu sẵn sàng. Hậu quả là một cuộc khủng hoảng năng lượng có nguy cơ trở thành một cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu nếu được quản lý kém. Trong nhiều năm, các nhà lãnh đạo thế giới đã cảnh báo về nguy cơ phụ thuộc quá nhiều vào năng lượng của Nga vì sự biến động chính trị của quốc gia này và mối quan hệ hay thay đổi với Liên minh châu Âu. Trên thực tế, đường ống Nord Stream 2 cung cấp khí đốt tự nhiên chạy thẳng từ Nga đến Đức đi qua biển Baltic đã bị đình trệ trong nhiều năm do sự lên án từ Hoa Kỳ, khi cảm thấy rằng động thái này sẽ “củng cố quyền lực của Nga ở châu Âu và cô lập Ukraine”. Bây giờ chúng ta biết rằng những lo ngại này không phải là vô căn cứ. Nhưng bất chấp những dấu hiệu cảnh báo, Đức dường như không thể cưỡng lại dòng chảy dầu và khí đốt dồi dào và giá rẻ của Nga, đặc biệt là khi nước này cố gắng đóng cửa ngành than và hạt nhân của mình để xoa dịu các nhà bảo vệ môi trường và đáp ứng các cam kết về khí hậu. Tính đến năm 2020, hơn một nửa lượng khí đốt tự nhiên và một phần ba lượng dầu tiêu thụ ở Đức đến từ Nga. Giờ đây, Đức phải gánh chịu hậu quả từ sự phụ thuộc quá mức này.
Đối với nhiều nước, phản ứng tự phát đối với sai lầm lớn về địa chính trị này đã làm nổi bật tầm quan trọng của quyền tự chủ về năng lượng trong nước. Sau khi đại dịch gây ra những lỗ hổng của chuỗi cung ứng toàn cầu hóa và sự hung hăng của Nga đối với những người cố gắng làm lành với Điện Kremlin vì lợi ích thương mại, việc trở lại chủ nghĩa dân tộc và tự cung tự cấp dường như là giải pháp tự nhiên. Tuy nhiên, một bài báo mới từ Financial Times cảnh báo rằng đây là một cách tiếp cận cực kỳ nguy hiểm và phản tác dụng, chỉ gây ra thêm những thảm họa kinh tế toàn cầu.
Bài học thực sự là sai lầm khi để phụ thuộc quá nhiều vào bất kỳ quốc gia nào hoặc bất kỳ nguồn năng lượng nào để duy trì hoạt động của toàn nền kinh tế. Chỉ cần nhìn vào Pháp – Pháp không quá phụ thuộc vào năng lượng của Nga như Đức, nhưng các vấn đề trong lĩnh vực hạt nhân đã khiến nước này rơi vào tình trạng thiếu hụt năng lượng tương tự khi bước vào mùa đông. Giải pháp thực sự duy nhất để có khả năng chống chọi trước các cú sốc năng lượng là đa dạng hóa. Tuy nhiên, kiểu đầu tư phòng ngừa và phủ đầu này có thể là một chuyện khó đối với các chính phủ. “Với chi phí tài chính và chính trị của việc khoan giếng, đặt đường ống, tạo ra các nhà máy điện hạt nhân, xây dựng các trạm khí đốt, bao phủ vùng nông thôn với các tuabin gió, v.v., các chính phủ không muốn chịu chi phí đa dạng hóa để chống lại những rủi ro chưa thành hiện thực”, tờ Financial Times đưa tin.
Hơn nữa, ở nhiều nơi, việc tái ưu tiên quyền tự chủ về năng lượng đối lập trực tiếp với các cam kết quốc gia và toàn cầu về khí hậu. Ở Trung Quốc, thời kỳ phục hưng về than và tập trung vào độc lập năng lượng đang khiến hiệp định Paris ngày càng xa tầm với của tất cả chúng ta. Tại Mexico, mong muốn của Tổng thống Andrés Manuel López Obrador không để các lợi ích nước ngoài ra khỏi thị trường năng lượng Mexico đã thúc đẩy sự hồi sinh của nhiên liệu hóa thạch, các hoạt động khai thác than nguy hiểm và hoàn toàn chế nhạo lại sự hợp tác toàn cầu để chống lại biến đổi khí hậu.
Nói tóm lại, trong khi các phương pháp tiếp cận toàn cầu hóa về an ninh năng lượng có những thiếu sót, thì việc rút lui về trữ lượng trong nước thường khiến các hệ thống trở nên kém sáng tạo, kém thân thiện với khí hậu và kém đa dạng hơn và do đó thậm chí dễ bị ảnh hưởng hơn trước các cú sốc. FT cho biết: “Thực tế là các chính phủ phải xoay sở hơn là tránh né các mối quan hệ quốc tế trong việc cung cấp năng lượng. Với sự phụ thuộc lẫn nhau liên quan, câu trả lời là tiến hành đánh giá rủi ro thực tế và tiếp tục mở rộng phạm vi các nguồn năng lượng, chứ không phải bắt tay vào một chiến dịch quay trở lại sản xuất nội địa rộng rãi.”
Nguồn tin: xangdau.net
Trả lời