X
Khi “đỉnh điểm dầu” còn là lý thuyết thịnh hành, các dự đoán thế giới sẽ cạn kiệt vàng đen đã khiến các nhà phân tích dự báo rằng giá sẽ vượt xa ngưỡng 100 USD. Các lập luận này đã rất hợp lý; với tình tiết tăng trưởng dân số toàn cầu được đưa vào kịch bản nguồn cung hứa hẹn ngày càng khó khăn và tốn kém hơn để tìm kiếm và thậm chí mức giá dầu 200 USD cho mỗi thùng cũng không nằm ngoài khả năng này. Nhưng điều mà hầu hết mọi người đã không quan tâm đến là những ảnh hưởng của công nghệ bẻ gẫy thủy lực hay còn gọi là “fracking.”
Fracking đã và đang hoàn toàn biến đổi ngành công nghiệp khoan dầu, đặc biệt là khi kết hợp với kỹ thuật khoan ngang tiên tiến. Loại dầu đã từng được cho là “không thể thu hồi” này đột nhiên trở nên rất dễ tiếp cận và có thể được khai thác với chi phí mà ngay cả những người lạc quan nhất cũng khó có thể tin được. Thay vì dầu mỏ tăng cao, giá cả sụp đổ vì một nguồn cung mới, chưa được tính đến trước đây đã tràn ngập thị trường.
Tâm lý thị trường hiện giờ đã bị đảo ngược. Fracking, kết hợp với cuộc cách mạng của chiếc xe điện được Elon Musk và Tesla dẫn dắt, khiến một số nhà phân tích dự đoán một mức giá dầu thô bình thường mới trong đó các thị trường di chuyển trong một phạm vi giao dịch nhất định vì giá cao hơn kích thích sản xuất nhiều hơn tại mức cao nhất của phạm vi giá và sản xuất nhiều hơn khiến giá giảm xuống đến mức hạn chế sản xuất được áp đặt bởi các nhà sản xuất lớn như OPEC và Nga tại mức thấp nhất của phạm vi giá. Đó là chính xác những gì đã diễn ra cho đến gần đây.
Mức chốt hôm thứ Sáu tuần trước là lần đóng cửa thứ tư liên tiếp cao hơn so với đỉnh được thiếp lập của phạm vi giao dịch lâu dài của dầu thô và mức đóng phiên thứ mười hai liên tiếp cao hơn trung bình di chuyển 38 tuần. Lần đầu tiên trong vòng hai năm, một đợt phục hồi giá dầu thô vượt qua đỉnh của một phạm vi giao dịch dầu thô kéo dài trong gần 2 năm đã không gặp phải nhu cầu bán ra mà thay vào đó là mua vào nhiều hơn. Đây là một thay đổi lớn trong hành vi thị trường.
Điều đó cho thấy niềm tin mạnh mẽ của thị trường vào quyết định mở rộng cắt giảm của OPEC đưa ra một tín hiệu tích cực về việc tái cân bằng nhanh hơn trong các thị trường dầu mỏ. Sự tuân thủ mạnh mẽ từ OPEC do nền các kinh tế OPEC vẫn phụ thuộc rất nhiều vào nguồn thu từ dầu mỏ để đáp ứng thâm hụt ngân sách tài chính và do đó họ cần giá dầu cao hơn.
Mối quan tâm lớn nhất là sự hồi sinh của dầu đá phiến. Một yếu tố quan trọng trì hoãn hoạt động của đá phiến của Mỹ là đường cong tương lai thụt lùi. Điều này cho thấy giá dầu có vẻ sẽ rẻ hơn trong tương lai so với mức giá hiện tại. Và nó phản ánh mức hoạt động hedge giá ở mức cao trên thị trường. Một số cho rằng một lượng lớn các hoạt động hedging chỉ ra rằng sự bùng nổ của đá phiến đang trên nền tảng vững chắc. Nhưng có thể có một hàm ý khác: không ai muốn bị thiêu rụi. Giai đoạn từ cuối năm 2014 đến giữa năm 2016 là một thời gian nhiều đau đớn cho nhiều công ty dầu khí, khi giá giảm và họ gặp khó khăn trong việc thanh toán nợ. Nhiều nhà khoan dầu vẫn đang lo sợ – hoặc tốt nhất họ sẽ tỏ ra thận trọng với đợt tăng giá lần này.
Để kích thích cường độ khoan dầu ở mức cao, toàn bộ mức giá của đường cong tương lai cần phải cao hơn nhiều so với giá hiện tại để bảo vệ các công ty khoan dầu. Giá dầu tăng nhẹ sẽ chỉ làm sản lượng dầu tăng nhẹ chứ không phải là sự gia tăng mạnh mẽ nguồn cung đá phiến sét.
Một số nhà phân tích tin rằng sản lượng dầu dễ khai thác đã được sử dụng và sự cạn kiệt và việc mở rộng ra các khu vực sản xuất kém thuận lợi hơn sẽ đòi hỏi giá dầu tăng cao hơn để giải phóng thêm nhiều khoản đầu tư.
Ngoài ra tuy xe điện đang là một cuộc cách mạng năng lượng sạch trên thế giới nhưng IEA ước tính xe điện sẽ chỉ chiếm 50 triệu chiếc vào năm 2025 và 300 triệu xe vào năm 2040, từ gần mức 2 triệu xe hiện nay.
Cơ quan Năng lượng Quốc tế IEA cho biết nhu cầu dầu mỏ toàn cầu sẽ chỉ giảm nhẹ 2,5 triệu thùng dầu/ngày hay khoảng 2% khỏi nhu cầu dầu mỏ toàn cầu tại thời điểm đó bên cạnh sự gia tăng của xe điện trong hai thập kỷ tới, với tiêu thụ trong hóa dầu và giao thông khác vẫn tăng trưởng.
Chúng ta sẽ thấy số lượng ô tô trên đường tăng gấp đôi từ 1 tỷ xe thành 2 tỷ, nhờ xe điện và các tiêu chuẩn tiếp kiệm nhiên liệu. Nhiều nhà bình luận cho biết chúng ta đang viết cáo phó cho nhu cầu dầu mỏ … nó thực sự đúng trong phân khúc xe chở khách và trong phát điện, nhưng nó không đúng trong 2 thành phần khác của nhu cầu: giao thông và hóa dầu.
OPEC và Nga đang cố gắng tái thiết lập quyền kiểm soát
Tuần trước, Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) đã đồng ý duy trì sản lượng cắt giảm thêm 9 tháng nữa với Nga và các nhà sản xuất quan trọng khác bất chấp viễn cảnh cạnh tranh với nhiều dầu hơn từ Bắc Mỹ do giá cao hơn. Điều này nói với chúng ta là Saudi Arabia và phần còn lại của OPEC đã hoàn toàn từ bỏ chiến lược thất bại của họ là cố gắng ép buộc những công ty fracking ở Bắc Mỹ rời khỏi lĩnh vực kinh doanh này ( nói cách khác là giết chết các công ty sản xuất dầu đá phiến) bằng cách làm tràn ngập dầu thô và khiến cho giảm giá. Liệu họ sẽ thành công trong quyết định tăng giá lần này (đáp ứng được mục tiêu ngân sách đồng thời vẫn kềm hãm được tăng trưởng nguồn cung phi truyền thống tại một mức giá vừa phải hơn)? Chỉ có thời gian sẽ trả lời câu hỏi này …
Tuy nhiên, có một số yếu tố vẫn hoạt động để ủng hộ của các nhà đầu tư dầu giá lên mặc dù giá dầu đang chịu sức ép của fracking và sự bùng nổ của xe điện:
– Xe điện chỉ chiếm một phần nhỏ các xe ô tô (và xe tải) trên đường. Đại đa số các loại xe mới được bán trên toàn thế giới vẫn sử dụng nhiên liệu xăng dầu. Máy bay thương mại sẽ tiếp tục được cung cấp năng lượng hoạt động bằng xăng dầu trong tương lai gần cũng như vẫn sẽ là phương tiện vận chuyển hàng đầu.
– Nhu cầu dầu thô toàn cầu đang tăng lên khi các quốc gia đang phát triển ở châu Á đòi hỏi nhiều nhiên liệu hơn cho nền kinh tế đang phát triển của họ. Dân số đang phát triển và mức sống cao hơn có nghĩa là thế giới hiện đang sử dụng nhiều hơn gần 5 triệu thùng mỗi ngày so với cách đây chỉ hai năm.
– Tăng trưởng nhu cầu toàn cầu đang diễn ra trong bối cảnh các kho dự trữ thu hẹp lại. Tuy mức giảm thấp hơn ước tính nhưng xu hướng này vẫn liên tục kéo dài.
– Ngành công nghiệp dầu khí Venezuela đang rơi tự do. Đã từng là một trong các nhà sản xuất lớn nhất của OPEC này và cũng là một nhà cung cấp chủ chốt quốc gia Mỹ cần nhiều năng lượng, Venezuela hiện nay chỉ là một bóng của chính mình. Sự xung đột về chính trị và khả năng lãnh đạo kém cỏi của chính phủ đã khiến hàng triệu thùng dầu của Venezuela đang biến mất từng ngày. Với tấn thảm kịch ở Caracas dường như vẫn chưa có dấu hiệu chấm dứt, việc nguồn cung dầu của Venezuela có thể vẫn sẽ tiếp tục gián đoạn trong một thời gian dài.
Rủi ro Địa Chính trị đang gia tăng
Sự căng thẳng ngày càng gia tăng ở bán đảo Triều Tiên hiện nay đang bao gồm mối đe dọa thực sự rằng Bắc Triều Tiên sở hữu một dàn phóng tên lửa có khả năng mang đầu đạn hạt nhân nặng đến gần như ở khắp mọi nơi ở lục địa Mỹ. Các phân tích gần đây về vụ thử tên lửa mới nhất của Kim Jong Un cho thấy khả năng tên lửa có thể mang nhiều đầu đạn hạt nhân và các phương tiện chống lại các hoạt động của sóng vô tuyến trong một lần triển khai. Điều này sẽ khiến cho nó không dễ bị đánh bại ngay cả với hệ thống phòng thủ tên lửa tiên tiến nhất. Tên lửa này làm tăng tiềm năng cho một cuộc chiến tranh nóng giữa Mỹ và Bắc Triều Tiên mà có thể nhanh chóng lan sang nước làng giềng Trung Quốc và xa hơn nữa.
Sự đối đầu khốc liệt giữa người Hồi giáo Sunni Saudi Arabia và người Hồi giáo Shiite Iran cũng có viễn cảnh thay đổi cảnh quan địa chính trị toàn cầu chỉ trong một đêm. Vì cả hai quốc gia đều là các cường quốc chủ chốt ở Trung Đông, thì chỉ cần một quyết định sai lầm của hai bên sẽ có thể dẫn đến những hậu quả tức thời và kịch tính đối với giá dầu.
Một nước Nga hồi sinh và một Trung Quốc mới nổi tiếp tục củng cố sức mạnh quân sự của mình. Nga tiếp tục kiểm soát ngoại giao ở Trung Đông cũng như chiến tranh lạnh của nước này với châu Âu và Mỹ. Trung Quốc đang mở rộng thông qua việc quân sự hóa khu vực biển châu Á và mối quan hệ thương mại với châu Phi đang mở rộng nhanh chóng.
Trong khi đó Bộ Ngoại giao Mỹ đang bận rộn với các vấn đề nội bộ. Các nhà ngoại giao với nhiều năm kinh nghiệm đang ra đi mà không có người kế nhiệm khiến cho Mỹ sẽ ít có khả năng phản ứng lại cuộc khủng hoảng ngoại giao toàn cầu, điều đó có thể sẽ khiến cho nước này sẽ có phản ứng mạnh mẽ hơn về mặt quân sự. Bất kỳ sự leo thang quân sự quan trọng nào ở Trung Đông hoặc châu Á có thể khiến cho giá dầu thô tăng vọt một cách nhanh chóng.
Dĩ nhiên một phần bất ổn về địa chính trị hiện nay đã được định giá vào dầu thô. Nhưng với hai năm hành động thị trường đi ngang đã khiến người bán tùy chọn phần nào tự mãn. Điều này đã dẫn đến quyền chọn mua tương đối rẻ và thiết lập tiềm năng giao dịch dầu “dịch chuyển mạnh”trong dài hạn.
Các nguy cơ tiềm ẩn có thể làm đảo ngược xu hướng
Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn tiềm ẩn những nguy cơ trong việc đạt được mục tiêu ổn định giá dầu. Thứ nhất thành viên cốt lõi cảu thảo thuận OPEC, Nga, dường như không có cùng mục tiêu. Họ có thể nói những điều đúng, nhưng sự hợp tác của Nga có thể chỉ là “bằng lời nói.”
Nga có khả năng chịu đựng cao hơn đối với giả cả chịu sức ép kể vì đồng rúp thả nổi đang hỗ trợ ngân sách của họ. Nga ước tính cân bằng ngân sách với giá 44 USD vào năm 2021 theo kế hoạch tài chính của mình, so với mức 113 USD cách đây bốn năm. Được hỗ trợ bởi chi phí sản xuất cực kỳ thấp, Nga không muốn chia sẻ thị phần và lo lắng rằng giá trên 60 USD/thùng sẽ tái kích hoạt hoạt động đá phiến của Mỹ, làm giảm giá cũng như mất đi thị phần.
Wood McKenzie nói rằng các công ty khoan dầu hedge 900.000 thùng trong quý ba khi WTI khoảng 52 USD một thùng. Nếu giá hợp đồng tương lai trong năm 2018 và năm 2019 tăng đáng kể thì sẽ dẫn đến tình trạng hedging ào ạt, kích hoạt mức tăng vọt trong hoạt động giàn khoan của Mỹ.
Cuối cùng, cân bằng cung với cầu được dự đoán dựa theo nhu cầu tiêu thụ tiếp tục tăng trưởng. Điều đó phần lớn có nghĩa là Trung Quốc, với tăng trưởng GDP bằng một số biện pháp đã giảm xuống còn 5,6% và với những nỗ lực của Bắc Kinh để tránh bong bóng tín dụng có thể buộc thị trường này phải chậm lại trong khoảng thời gian tới cuối thập kỷ này.
Dự báo
OPEC không đặt ra mục tiêu cho giá dầu, nhưng nó đang mục tiêu trung bình năm năm cho lượng hàng tồn kho toàn cầu. Chính sách của OPEC và các nước tham gia không thuộc OPEC đã được thiết kế và gia hạn để đẩy mức tồn kho dầu OECD xuống mức trung bình năm năm. Tuy nhiên, các yếu tố giao dịch kỹ thuật có thể tỏ ra quan trọng hơn đối với giá dầu trong thời gian tới. Giá West Texas Intermediate cao hơn mức trung bình trung bình 30 ngày và 100 ngày, và chúng vẫn duy trì trên một xu hướng dài hạn đã diễn ra từ tháng 4 năm 2016 và Brent tiếp tục nằm mô hình bù hoãn bán backwardation.
Nếu xu hướng này vẫn được hỗ trợ, giá dầu có thể tiếp tục tăng, và khoan dầu cũng sẽ tăng lên. Tuy nhiên, không có sự gia tăng đáng kể trong giá dầu, việc khoan đá phiến sét không chắc sẽ tăng lên đủ để ngăn chặn sự suy giảm trữ lượng dầu về mức trung bình năm năm. Và với sự tăng trưởng mạnh mẽ trong bối cảnh này, thị trường có thể sẽ kết thúc năm 2018 với dự trữ dầu thấp hơn và mức giá dầu trung bình cao hơn.
Trong năm tới mục tiêu dự báo của chúng tôi cho giá dầu thô WTI và Brent lần lượt sẽ là 48-58 USD/thùng và 50-60 USD/thùng, cho 2018.
Nguồn: xangdau.net
Trả lời