Sau một thời gian chấm dứt việc kinh doanh xăng RON 92 và thay thế bằng xăng E5 RON 92, mới đây, có doanh nghiệp (DN) đầu mối xăng dầu lại kiến nghị loại bỏ xăng RON 95 và thay thế bằng xăng E5 RON 95 (pha 5% ethanol vào xăng RON 95). Nếu đề xuất này được chấp nhận thì thị trường chỉ còn hai loại xăng sinh học là E5 RON 92 và E5 RON 95.
Giá xăng E5 RON 92 chưa hấp dẫn
Từ ngày 1-1-2018, theo quyết định của Chính phủ, cả nước chính thức sử dụng xăng E5 RON 92. Tuy nhiên đến nay, tỷ trọng bán xăng E5 RON 92 chưa đạt mức kỳ vọng. Theo thống kê mới nhất từ Bộ Công Thương cho thấy, hai tháng đầu năm 2018, tổng lượng xăng tiêu thụ nội địa đạt khoảng 1.429.905m3, trong đó xăng E5 RON 92 đạt khoảng 593.609m3, chiếm tỷ trọng khoảng 42%; xăng RON 95 đạt khoảng 836.296m3, chiếm tỷ trọng khoảng 58%.
Theo Phó tổng giám đốc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) Trần Ngọc Năm, Petrolimex đã quyết liệt trong việc đưa xăng sinh học E5 RON 92 ra thị trường, tuy nhiên tỷ trọng chưa cao, do tâm lý người tiêu dùng còn e ngại. Bên cạnh đó, độ chênh giá giữa xăng sinh học E5 RON 92 và xăng khoáng RON 95 chưa đủ lớn để hấp dẫn người dùng. Đặc biệt, mức giá bán ethanol gần đây tăng lên, khiến chi phí phối trộn xăng E5 RON 92 cũng bị tăng lên, gây khó khăn cho DN…
Người dân mua xăng E5 RON 92 tại Trạm xăng dầu số 14 của Tổng công ty Xăng dầu Quân đội. Ảnh: MINH ĐỨC
Đề xuất loại bỏ xăng RON 95, thay thế bằng xăng E5 RON 95 khiến nhiều người băn khoăn. Lý do, tại thị trường trong nước, hiện chỉ có duy nhất Công ty TNHH Tùng Lâm là đơn vị sản xuất ethanol, thực tế thì ethanol vẫn phải nhập khẩu mới đáp ứng kịp nhu cầu. Bởi vậy, người tiêu dùng quan ngại về tính bị động nguồn cung ethanol, khiến giá xăng E5 dễ bị đẩy lên cao. Bên cạnh đó, hiện người tiêu dùng vẫn chưa sẵn sàng đón nhận việc thị trường chỉ có duy nhất xăng sinh học, nên đề xuất nêu trên sẽ ảnh hưởng đến quyền lựa chọn của người tiêu dùng. Trên thực tế, sau khi “khai tử” RON 92 để dùng E5 RON 92 thì giá ethanol liên tục tăng. Nếu nửa đầu năm 2017, giá ethanol dao động trong khoảng hơn 13.000 đồng/lít thì từ tháng 10-2017 giá ethanol đã vượt qua mốc 14.200 đồng/lít. Đến kỳ điều chỉnh gần đây nhất, giá ethanol đã tăng lên 14.488 đồng/lít (chưa có thuế giá trị gia tăng).
Lý giải vì sao ethanol liên tục tăng giá, ông Vũ Kiên Chỉnh, Tổng giám đốc Công ty TNHH Tùng Lâm, cho biết, trong 10 tháng (từ tháng 6-2017 đến 15-4-2018), giá sắn-nguyên liệu để sản xuất ethanol đã tăng thêm 2.000 đồng/kg (từ 3.600 đồng lên 5.600 đồng), đẩy chi phí sản xuất ethanol tăng theo. Việc tăng giá thu mua nguyên liệu sắn, người được hưởng lợi nhiều nhất là nông dân.
Nên theo lộ trình của Chính phủ
Phó chủ tịch thường trực kiêm Tổng Thư ký Hội Thẩm định giá Việt Nam, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) Nguyễn Tiến Thỏa phân tích, về lợi ích lâu dài chúng ta nên tiến tới sử dụng các loại xăng sinh học, đây là xu hướng chung của thế giới. Điều này bảo đảm được nhiều lợi ích chung như hỗ trợ phát triển sản phẩm nông nghiệp, bảo vệ môi trường, giảm chi phí cho người sử dụng, đặc biệt xăng khoáng là sản phẩm không tái tạo nên về lâu dài bắt buộc phải tìm ra chế phẩm thay thế nhằm bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. Song, trong điều kiện trước mắt, Việt Nam vẫn chưa có khả năng xóa bỏ hoàn toàn xăng khoáng để sử dụng xăng sinh học. Hiện nay, hạ tầng sản xuất ethanol chưa đầy đủ, mới có một nhà máy trong nước sản xuất; hạ tầng kinh doanh của các cơ sở xăng dầu chưa thể đáp ứng được ngay việc chuyển đổi hoàn toàn sang xăng sinh học. Mặt khác, người tiêu dùng vẫn chưa tin tưởng xăng E5 RON 92, thị phần xăng RON 95 vẫn áp đảo. Đây mới là đề xuất của DN, còn trên thực tế để đưa xăng sinh học E5 RON 95 vào thị trường cần phải tôn trọng lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống mà Chính phủ đưa ra. Bởi khi đưa ra lộ trình này Chính phủ đã tính toán dựa trên điều kiện thực tiễn của Việt Nam. Do đó, việc cần làm của các đơn vị hiện nay là phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền, có chứng minh khoa học khẳng định chất lượng của xăng sinh học để thuyết phục người tiêu dùng. Đặc biệt, ông Nguyễn Tiến Thỏa cho rằng, cần phải có chính sách bảo đảm giá xăng sinh học hấp dẫn người tiêu dùng và nguồn cung cấp ethanol ổn định.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, Bộ Công Thương sẽ xem xét kỹ đề xuất loại bỏ xăng RON 95, sau đó tập hợp để báo cáo, xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ theo đúng tình hình thực tiễn. Cụ thể là các vấn đề sản lượng ethanol liệu có đủ hay không? Giá có cạnh tranh hay không… “Chúng ta rất mong muốn sản xuất tốt ethanol, tức là tạo ra công ăn việc làm, giảm bớt khó khăn cho người trồng sắn, nhưng quan trọng nhất là bảo đảm an ninh năng lượng và tính cạnh tranh trên thị trường”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh.
Nguồn tin: qdnd.vn
Trả lời