OPEC đang tan rã thành hai phe sau hơn một năm thống nhất. Một phe là Saudi, với mong muốn giá dầu ở mức 70 USD/thùng hoặc cao hơn, còn phe kia là Iran mong giá khoảng 60 USD.
Sự chia rẽ này được hình thành bởi những quan điểm khác nhau về việc liệu 70 đô la một thùng sẽ khiến các công ty đá phiến của Mỹ tham gia vào cơn sốt sản xuất có thể khiến giá giảm. Nguy cơ chính là giới hạn sản xuất của các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ, vốn nằm trong số các yếu tố giúp phục hồi thị trường dầu mỏ một vài tháng.
Iran mong muốn OPEC làm việc để giữ giá dầu khoảng 60 đô la một thùng để hạn chế các nhà sản xuất đá phiến sét, Bộ trưởng Dầu mỏ Bijan Zanganeh nói với The Wall Street Journal trong một cuộc phỏng vấn hiếm có. Con số này thấp hơn mức giá 65.49 USD hôm thứ 6 của dầu Brent, chuẩn quốc tế và 62.04 đô la cho dầu chuẩn Mỹ.
Ông Zanganeh nói: “Nếu giá nhảy vọt lên tới khoảng 70 đô la … nó sẽ thúc đẩy sản xuất dầu đá phiến ở Mỹ.” Các nhà sản xuất đá phiến sét nhanh nhạy hơn các nhà sản xuất lớn của OPEC, sử dụng các kỹ thuật cho phép họ tăng hoặc giảm sản xuất tùy thuộc vào giá dầu.
“Saudi Arabia đã làm giảm khả năng phá vỡ thị trường của đá phiến sét và đã chào đón sự liên minh của OPEC với nhà sản xuất dầu lớn nhất thế giới, Nga, như một bệ đỡ chống lại sản lượng của Mỹ.
Nga và chín nhà sản xuất khác đã gia nhập hiệp ước giới hạn sản xuất của OPEC, cùng nhau cắt giảm 2% sản lượng dầu thô của thế giới.
Bộ trưởng Năng lượng Saudi Khalid al-Falih nói hồi tháng Một tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos, Thụy Sĩ, “Tôi không lo ngại rằng đá phiến sét sẽ đến và áp đảo chúng tôi. Tháng sau đó, ông Falih cho biết OPEC sẽ phải tuân thủ các giới hạn sản lượng trong năm nay, ngay cả khi điều đó có nghĩa là nguồn cung dầu đã giảm xuống dưới mức cầu – lời nhận định đó đã làm cho giá dầu tăng.
Ông Falih chưa bao giờ công khai kêu gọi 70 đô la một thùng. Các quan chức Saudi cho biết họ muốn mức đó để cung cấp nguồn thu cho kế hoạch chi tiêu quân sự đầy tham vọng của Thái tử Mohammed bin Salman và hỗ trợ việc IPO Saudi Arabian, một tập đoàn năng lượng quốc doanh khổng lồ còn được biết đến như là Aramco.
Phản ứng của các nhà sản xuất đá phiến ở Mỹ cho 70 đô la một thùng là một điểm nhấn vào tháng Một, khi mà dầu Brent đã đạt phải mức này trong một thời gian ngắn. Các nhà sản xuất đá phiến đã và đang tăng sản lượng kể từ khi thỏa thuận sản xuất của OPEC vào năm 2016 đã đưa giá dầu vào chế độ phục hồi, với sản lượng hàng ngày của Mỹ tăng lên hơn 10 triệu thùng chỉ trong vòng một năm từ mức chưa đầy 9 triệu thùng.
Artem Abramov, phó chủ tịch phụ trách phân tích của hãng Rystad Energy, cho biết nếu giá dầu trung bình khoảng 70 đô la một thùng vào năm tới thì sẽ tạo ra thêm 600.000 thùng mỗi ngày trong sản lượng của Mỹ so với mức giá 60 đô la.
Cơ quan năng lượng quốc tế IEA cho biết sản lượng đá phiến dầu đã tăng lên đến mức nhu cầu đối với dầu thô của OPEC sẽ vẫn thấp hơn sản lượng hiện tại của nhóm này đến năm 2020. Điều đó có thể gây sức ép cho nhóm này hạn chế sản lượng lâu hơn thời hạn hầu hết các thành viên dự kiến.
Các quan chức OPEC cho biết những lo ngại về sản lượng đá phiến sét sẽ có xu hướng chiếm ưu thế trong cuộc họp tiếp theo của OPEC vào tháng 6 tại Vienna.
Iran sẽ nhấn mạnh việc phục hồi lại một phần sản xuất một cách cẩn thận, ông Zanganeh nói, có khả năng gây áp lực giảm giá dầu. Nước này bơm khoảng 3,8 triệu thùng mỗi ngày và có thể sản xuất thêm khoảng 100.000 thùng mỗi ngày.
Ông Zanganeh nói rằng OPEC có thể đồng ý vào tháng Sáu sẽ bắt đầu giảm bớt các giới hạn sản xuất hiện tại vào năm 2019. Các nước Ả-Rập đã bày tỏ sự cởi mở đối với ý tưởng đó.
Cuộc tranh luận về giá cả phản ánh một sự thay đổi trong động lực nội tại của OPEC. Trước đây, Iran từ lâu đã ủng hộ cho giá cao hơn, trong khi Saudi Arabia đã lên tiếng vè sự hạn chế.
Sự thay đổi này một phần phản ánh động lực mới trong chính trị và kinh tế của cả hai nước. Không còn bị trừng phạt bởi các biện pháp trừng phạt của phương Tây nữa, Iran cho biết giá dầu thô chỉ còn 57.20 USD/thùng để cân bằng ngân sách quốc gia, theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF. Saudi Arabia cần khoảng 70 đô la một thùng để trang trải cho chi tiêu quốc gia kỷ lục trong năm nay.
Saudi Arabia và Iran cũng là những vấn đề chính trị. Họ đã ủng hộ các phe phái khác nhau trong cuộc nội chiến Syria, Saudi đã vận động hành lang để áp dụng các biện pháp trừng phạt chặt chẽ hơn đối với Tehran, và Riyadh cáo buộc Iran đang tài trợ và trang bị cho quân nổi dậy Yemen.
Ông Zanganeh khẳng định Iran muốn có một mối quan hệ tốt đẹp với vương quốc này.
Nga có thể sẽ là một nhân tố quan trọng trong bất kỳ cuộc tranh luận về giá dầu của OPEC. Mặc dù nước này không phải là thành viên của nhóm, sự cắt giảm sản xuất của Nga đã tạo ra ảnh hưởng đặc biệt với nhóm.
Bộ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak nói với đài truyền hình nhà nước vào tháng trước rằng giá khoảng 64 USD/thùng là “thỏa đáng”. Người phát ngôn của Bộ đang không đưa ra bất kỳ lời bình luận nào.
Sự chia rẽ này đánh dấu cơ hội cho ông Zanganeh, bộ trưởng dầu mỏ lâu đời nhất của OPEC, tiếp tục khẳng định quyền lực của ông. Ông đã đàm phán một vị thế đặc biệt cho Iran để hạn chế, nhưng không cắt giảm, sản xuất để đất nước này có thể cố gắng đưa ngành công nghiệp dầu mỏ quay trở lại sau khi các biện pháp trừng phạt hạt nhân chấm dứt.
Ông Zanganeh tỏ ra hoài nghi về những nỗ lực trước đây của OPEC nhằm chống lại việc sản xuất đá phiến sét. Ông nói với The Journal rằng một cuộc họp thứ Hai tuần trước ở Houston giữa các quan chức hàng đầu của OPEC và các nhà điều hành của các công ty đá phiến sét là không cần thiết bởi vì các nhà sản xuất Mỹ không thể đạt được thoả thuận toàn diện về sản lượng.
“Đó là 1.000 doanh nghiệp. Họ không có một liên minh” của các nhà sản xuất đá phiến sét, ông nói. Việc cắt giảm sản xuất là điều duy nhất OPEC cần phải kiểm soát thị trường.”
Nguồn: xangdau.net/Wall Street Journal
Trả lời